Tveir at heimsins fremstu ísgranskarum eru amerikanski Jason Box á GEUS og Ruth Mottram á DMI. Hesir “glaciologar” hava fingið tann stóra forkláringstrupulleika, at meiri kavi kemur niður enn kreymar í Grønlandi.

Jason Box hevur tann ivasama heiður at hava tikið lut í filminum “Before the Flood” hjá Leonardo DiCaprio, ið bert er filmsleikari og veðurlagsbumsur.

Á síni Grønlands-ferð í vár varð toymið hjá Box professara illa spert av fleiri kavastormum, veit The Mail at siga frá. Meiri kavi legðist á ísin, enn viknandi jetstreymurin kláraði at bræða, so at innlandsísurin tjúknaði og ikki øvugt.

Kuldin innast í Grønlandi kom niður í -46 kuldastig í mai og 5 stig lægri miðal enn vant. Hetta er annað ár á rað, at innlandskuldin í Grønlandi setur botnmet. Í fjør var kuldametið -41 kuldastig og várið serliga kalt.

- Tá nýggjur kavi fellur á innlandsísin um várið, bendir tann hvíta flatan geislar frá sólini út í rúmdina og økir kuldan. Gamal ísur tekur sól til sín og bráðnar.

- Í fjør legðist 20% meiri kavi og gjørdi ísin tjúkkari, sigur Box. Ruth Mottram hevur gjørt somu eygleiðing og váttar tað, ið starvsfelagin sigur við The Mail.

Teir báðir ísfrøðingarnir látast at fegnast um, at grønlandskuldin kann vera orsøk til, at vit norðbúgvar hava havt so gott, lýtt og turt várveður.

Eisini halda tey sum við ein munn, smbr. Andreas Lundquist, blaðmann, at hesin metkuldin í Grønlandi við tjúknandi ísi gevur mannaættini eitt 2-ára skotbrá til at fyrireika og verja okkum til , at tað fløðir(?!) í heimshøvunum.

Hetta ljóðar mikið fyrigeviligt, men veruleikin er, at farnu 10.000 árini, ella síðan seinastu ístíð, hevur norðurískappin tikið seg aftur heilt frá Miðfraklandi og Miðtýsklandi, Miðruslandi og øllum NorðurUSA til nú, ið ísrondin bert dekkar Grønland, Norðurrusland, Sibir, Norðurkanada, og Grønland.

Tann, ið er minni enn hálvbýttur, veit eisini, at um kuldin heldur fram at minka sum farnu 10.000 árini, so er Grønland ísfrítt um 12.000 ár. Tað er tó ikki heilt vist, tí ein ístíð kann altíð byrja aftur, men tá ganga vit ikki ómaná álíkaval.

Stuttligt, tá veðurlagsbumsar royna at vinda granskingarmiljardir úr heimsins skattgjaldarum, men finna stamandi umberingar, tí tað kólnar summi ár.