Umleið 5.000 fólk í Føroyum liva í fátækraváða. Tað eru umleið líka nógv, sum tað hava verið tey seinastu nógvu árini.

Rættiliga nógv varð gjørt burturúr hesum til seinasta løgtingsval. Bæði fjølmiðlar og táverandi andstøðuflokkar vístu støðugt á, hvussu vánalig støðan var.

Vit minnast átakið ”Meðan við bíða” (undirforstaðið: ”Meðan vit bíða eftir eini nýggjari samgongu”). Ein nýggj samgonga skuldi fáa skil á hesum tingunum. Men okkurt bendir á, at vit bíða enn!

Í valskránni til løgtingsvalið segði Tjóðveldi, at flokkurin hevði eitt uppskot klárt at seta í verk beinanvegin, og at hetta fór at lyfta barnafamiljurnar uppum fátækramarkið. Javnaðarflokkurin lovaði eisini í síni valskrá at lyfta fólk úr fátækraváða. Veljarin fekk ta fatan, at komu hesir flokkarnir til valdið, so var tað ein farin tíð, at fólk í Føroyum livdu í fátækraváða.

Ikki so einfalt

Hetta við fátækraváða er ikki so einfalt, sum fjølmiðlarnir og táverandi andstøða gjørdu tað til. Vit rokna nevniliga við einum relativum fátækraváða. Tað vil siga, at fátækraváði er ein spurningur um, hvussu nógv tú tjenar í mun til onnur í samfelagnum. So hvørt sum lønirnar í landinum hækka, so hækkar eisini markið fyri, nær tú ert í fátækraváða.

Frá 2012 til 2016 hækkaði hetta markið 13.568 krónur. Tað vil siga, at tað ber til at vera farin 1.000 krónur upp um mánaðin og samtíðis vera farin frá ikki at vera í fátækraváða til at vera í fátækraváða.

Fólkatalið í Føroyum er eisini hækkað, so sjálvt um prosentparturin sum er í fátækraváða er lækkaður eitt lítið vet, so er talið á teimum sum eru í fátækraváða nøkunlunda tað sama. Í 2013 var talið 4.950 og í 2016 var tað 4.961 - altso 11 fólk fleiri.

Átøkini hjálptu lítið

Nýggjastu tølini hjá Hagstovuni viðvíkjandi fátækraváða eru frá 2016. Tað vil siga, at tølini vísa støðuna sum hon var, aftaná at barsilsfarloyvið var longt, aftaná at pensjónistar, sum bara høvdu fólkapensjón og Samhaldsasta, høvdu fingið meira, aftaná at lógin um familjuískoyti var broytt, aftaná at kringvarpsgjaldið var broytt, aftaná at skattalætti var givin til lág- og meðalinntøkur, aftaná at inngjaldið til egna eftirløn var lækkað, og aftaná at útgjaldið úr Samhaldsfasta var hækkað. Hetta vóru alt átøk, sum skuldu hjálpa teimum lægsløntu.

Aftaná at øll hesi tiltøkini vóru sett í verk, vóru framvegis fleiri enn 10% av Føroya fólki í fátækraváða.

Hava ikki loyst trupulleikan

Eg lasti ikki samgonguna fyri ikki at hava roynt at loyst henda trupulleikan. Men vit mugu tó staðfesta, at saman við ávísum fjølmiðlum, fyrigyklaðu tey fólkið áðrenn valið, at hesin trupulleikin var so sára einfaldur at loysa, og at tey fóru at loysa hann. Men enn er trupulleikin ikki loystur, og nógvir føroyingar í fátækraváða bíða enn.

Helgi Abrahamsen