”Vit hava vent halli til avlop.” Tey orðini hava ofta rungað, tá sitandi landsstýri hevur tosað um fíggjarlógirnar, sum hava verið lagdar fram í hesum valskeiðinum.

Men seinastu tíðina eru tey farin at siga, hvussu stórt avlopið hevur verið tilsamans í hesum valskeiðinum, og tað er ikki uttan grund. Avlopið er nevniliga minkað aftur við fleiri hundrað milliónum krónum, hóast tað ongantíð hava verið so nógv fólk á føroyska arbeiðsmarknaðinum sum nú, og inntøkurnar hjá landskassanum seta met.

Stríddu okkum úr kreppuni

Fyrstu árini eftir at fíggjarkreppan rakti stóran part av heiminum í 2008, var undirskotið hjá landskassanum stórt. Inntøkurnar sviku, og landsstýrið sum kom til í september 2008 mátti velja ímillum at smekka bremsurnar í við uppsøgnum og verri tænastum, ella at taka nøkur ár við undirskoti. Tann seinna loysnin varð vald, og tað haldi eg var skilagott.

Men vit kundu sjálvsagt ikki hava undirskot í óavmarkaða tíð, og tí varð ein ætlan løgd um at minka undirskotið burtur aftur eftir nøkrum árum. Hetta eydnaðist somikið væl, at seinasta árið í farna valskeiðinum var undirskotið komið niður á 83 mió. krónur, hóast landsstýrið sum tók við í september hetta árið framskundaði onkrar útreiðslur.

Gongdin vendi aftur í 2018

Góða gongdin helt fram inní hetta valskeiðið, og í 2017 var avlopið heilt uppi á 563 mió. krónum. Men so kom vend aftur í. Hóast tíðirnar framvegis eru sera góðar, og pengarnir streyma inn í landskassan, so sær út til at avlopið í 2018 fer at liggja niðanfyri 300 mió. krónur. Tað er aftaná at landskassin hevur fingið 642 mió. krónur í blokkstuðli og góðar 300 mió. krónur í forskatti av pensjónum (nakað sum sambært Kristinu Háfoss als ikki eigur at verða talt við í úrslitinum). Ella sagt við øðrum orðum: Uttan forskatting av pensjónum var einki avlop í 2018.

So tá sagt verður, at sitandi landsstýri hevur vent undirskoti til avlop, so merkir tað ikki annað enn, at tey sótu við landsins leiðslu, tá uppgongdin, sum hevði vart í fleiri ár, fór uppum nullpunktið. Gongdin vendi frá afturgong til framgongd í 2010, og gongdin vendi aftur frá framgongd til afturgongd í 2018.

Helgi Abrahamsen