Í dag eiga bert 1/4 av nýsælendarum síni egnu hús. 75% av fólkinum búgva til leigu. Í 1991 átti dupult so nógv, nevniliga helvtin av nýsælendingum húsini, tey búðu í. Henda afturgongd í húsaognum hevur skapt stóra misnøgd.

Nú hevur Ný Sæland bannað fólki, ið ikki búgva í Ný Sælandi rættin til at keypa sethús har. Sostatt vildi stjórnin tálma teim hækkandi húsaprísunum, ið hava volt so stóra misnøgd. Bert 3,5 mió fólk búgva á oyggjunum, sum til ummáls eru eini 250.000 km2, nakað tað sama sum Bretland ella Italia, har 60 mió fólk búgva í hvørjum teirra.

Tað løgna er, at útlendingar standa formliga bert fyri 3% av húsakeypunum.

Sum ikki eina ferð eru tað ríkar kinverskar fyritøkur og fíggjarstovnar, ið keypa fleiri ognir í senn, tí teirra feløg eru skrásett í Ný Sælandi og tí lógligar.

Kommunistiska stórnin í Beijing, ið stýrir risa landinum fyri norðan út í æsir, keypir eina kyrrahavsoyggj fyri og aðra eftir við at mutra politikarar á staðnum við peningi og lyftum um íløgur í infrakervi, eitt nú flogvallir, vegir, havnir o.t.  á oyggjum í Ný Caledonia, Solomon oyggjum, Samoa, Tulagi, Kiribati o.fl.

Endamálið hjá Beijing er at byggja herstøðir til kinesiska flotan, flogvápnið og herin í einum komandi kríggi móti Vestanlondum. Tað kostar so nógv, at hesar smáu fátæku oyggjar klára ikki gjalda Kina aftur, os so klappar skuldarfellan, sum smálondini ikki nakrantíð sleppa burturúr.

Kinverjar klára ikki at mutra seg inn í Ný Sælandi, ið er eitt framkomið anglo-saksiskt land uttan mutursmentan sum tilafturskomin lond í 3-heimi.

Australiar og fólk í Singapore eru undantikin húsakeypibannið. Annars ætlar stjórnin í Wellington at avmarka útlendsk húsakeypar enn meiri.

Konservativa andstøðan í Wellington, Tjóðskaparflokkurin, hevur í áravís funnist at teimum órímiliga og darvandi strongu byggireglunum, ið gera tað stak trupult og dýrt hjá fólki við vanligari inntøku at keypa og byggja egin hús. 

Almennu áhugabólkarnir, ið við friðingum og óliðiligum byggisamtyktum forða privatari bygging í landinum fyri rímiligan prís, hava higartil verið ov sterkir, til at tað hevur borið til at linka byggitreytir, so fólk sleppa at byggja frítt.