Samband
R7 Portal
Heygsvegur 8
490 Strendur
Starvslýsingar
Myndarøðir
Lesarabrøv
Savnið
Ymiskar sendingar
R7.fo í morgunsending­ini í KVF
Kristiligar Tíðindasendingar
KIRSTIN & ÓLI - ein býarmynd í Havn í 40 ár!
Kristiligar Tíðindasendingar
BRYNLEIF HANSEN, sáli - hevði verið 85 í dag! 
Kristiligar Tíðindasendingar
ELSBA OG WILLIAM GIBSON SLOAN - 140 ár
Kristiligar Tíðindasendingar
TERJI DALSGAARD - tíðinda­maður og roknskapar­maður!
Átrúnaður
Bøn er betri enn yoga, mindfullness og meditatión
Kristiligar Tíðindasendingar
HIN MYRKI 11. SEPTEMBER - hjartanem­andi minningarhald
Kristiligar Tíðindasendingar
JUVÉL II Í DOKK - ein uppshining
Kristiligar Tíðindasendingar
JARÐARFERÐ Í USA - Kristoffur Munro
Kristiligar Tíðindasendingar
NÝGGJ BÓK UM BÍBILSKA KVINNUSÝNIÐ - ein kontroversiel bók  
Kristiligar Tíðindasendingar
OM-AÐALFUNDUR 2021 - tey ónáddu í nærumhvørvi­num!
Kristiligar Tíðindasendingar
LUIS PALAU - jarðarferð
Kristiligar Tíðindasendingar
EVANGELISTU­RIN LUIS PALAU - ein rødd er tagnað
Kristiligar Tíðindasendingar
Holocaust minningarhald í Kelduni - ongantíð aftur!
Kristiligar Tíðindasendingar
Kristiliga Tíðindasendingin við eitt vegamót - R7 sløkkir í morgin, nýggjársaftan 2020
Kristiligar Tíðindasendingar
Kristiliga Tíðindasendingin við Poul Jóhan Djurhuus (102) - 30. des. 2020
Ymiskar sendingar
Úr bandasavni­num: Samrøða við Elin Mortensen 2. partur
Kristiligar Tíðindasendingar
DUPULTFLØGA VIРMIÐNÁTTARSANGBÓLKI­NUM - jólagávan, bert 189 krónur
Ymiskar sendingar
Úr bandasavni­num: Samrøða við Elin Mortensen 1. partur
Ymiskar sendingar
Úr bandasavni­num: Samrøða við Nicolina av Kamarinum
Lýsing
Lýsing

Jenis má taka fatt og rudda upp í fjølmiðlamálinum

Innanlands, Lesarabrøv | 23/09-2020 11:00

Politiska skipanin hevur stuðlað miðlavinnuni, óivað tí man hevur roknað við, at tað hevur verið til gagns fyri vinnuna. Veruleikin er kortini ein annar. Seinastu umleið 12 árini er privata miðlavinnan bara tódnað og tódnað, og tað er bara politisku skipanini fyri at takka.

Portal.fo koyrdi við reyðum tølum í nógv ár, men nú sær betur út. Dimmalætting kom út fimm ferðir um vikuna, tá ið hon koyrdi við fullari ferð. Tá ið Sosialurin flutti av Argjum og heim í miðbýin, var tað liður einari strategi. Longu tá kom blaðið út fimm ferðir um vikuna. Afturat komu síðani Vikublaðið onnur serbløð, in.fo og Rás2.

Síðani er nógv broytt!

Dimma, sum varð umskipað, kemur nú bert út eina ferð um vikuna. Sosialurin fór fyrst niður í tríggjar útgávur, og nú eru bert tvær – mikudagsblaðið og vikuskiftisblaðið – og Vikublaðið er farið í søguna.

Á einum facebook-vanga herfyri fegnaðist blaðstjórin á Sosialinum um, at fólk hansara vóru farin í ALS-skipanina! Tað var neyðugt segði hann. Hann staðfesti samstundis, at nú hevði Posta etið so gott sum allan miðlastuðulin upp. Hetta sama gramdi blaðstjórin á Norðlýsinum seg um. Tað er helst bara ein spurningur um tíð, so verður norðoyablaðið ikki sent út kring í kjarnuøkið (Norðuroyggjar og Eysturoynna), tí útberingin er ov kostnaðarmikil.

Væl veit eg, at ein partur av søguni er, at blaðmiðilin sum so er viknaður, so hvørt sum teldutøknin vindur uppá seg. Men kjarnin í øllum málinum er, at karmarnir kring privatu miðlavinnuna hava við sær, at hendan vinnan ikki hevur fortreytir at virka eftir sínum endamáli. Orsøkin er, at politiskt ásettu karmarnir favorisera KvF, soleiðis at privata miðlavinnan í roynd og veru ikki fær lut í almennum og privatum lýsingarpengum og ikki kann draga starvsfólk til sín.

Tað er trupult at siga neyvt, nær niðurgongdin byrjaði. Men tað skerst ikki burtur, at tað at leggja tíðindadeildirnar hjá KvF saman í Sortudíkið var ein brølari. Samanleggingin kravdi ein løgtingsmeiriluta, men ábyrgdina fyri hesari politisk fadesuni hevði skilamaðurin annars, Jógvan á Lakjuni, sum var mentamálaráðharri 2004-2008.

Rigmor Dam, mentamálaráðharrin 2015-2019, gjørdi bara ilt verri eftir fadesuna hjá Jógvani. Fyri valið talaði hon fyri at stuðla privatu tíðindamiðlunum, serliga bløðunum. Mentamálaráðharrin skuldi havt bestu fortreytir, tí hon hevur sjálv arbeitt í miðlavinnuni. Men handverkið var vánaligt. Netmiðlarnir fóru undir eitt felags mótátak, mentamálaráðharrin gav eftir, so hennara uppskot varð tagað og taglað sundur – øll fingu eitt sindur, sum um tað var tað besta.

Jógvan og Rigmor styrktu almenna kringvarpið, so avleiðingin er eitt miðlalandslag veikum privatum miðlum øðrumegin og við einum miðla-mastodonti hinumegin. Hesin mastodonturin dregur allan tann journalistiska hópin niðan í eitt stórt og attraktivt miðlaumhvørvi í Sortudíkið, har tey hava umstøður at gera – og gera! – nógvar og góðar sendingar. Umframt stóra miðlaumhvørvi, so draga lønar- og setanartreytirnar sjálvsagt – og tað hevur alt samband við ójøvnu kappingarfortreytirnar hjá KvF og privatu miðlavinnuni.

Tá ið talan er um lýsingar yvirhøvur, so er støðan hendan: Privata miðlavinnan, antin talan er um bløð, radiostøðir ella portalar, livir stórt sæð bara av lýsingum. Kringvarpið hinvegin hevur eina almenna játtan.

Miðlavinnan, serliga radiostøðirnar, hava í nógv ár ynskt, at lýsingarnar í KvF skulu burtur, so lýsingarnar heldur fóru í privatu radiostøðirnar og peningurin nýttur har. Politiska lógarsmiðjan í mentamálaráðnum, skuldi hjálpa, men við eini finurligari finessu gjørdu teir av, at lata lýsingarnar halda fram, soleiðis at lýsingar vóru loyvdar í kringvarpinum, men peningurin skuldi í ein filmsgrunn. Hvør var hjálpin til radiostøðirnar við hesi loysn?

Tað almenna sum lýsari bøtir ikki um støðuna hjá privata miðlavinnuni. Treyðugt so, nakrar lýsingar frá almennum stovnum finna vegin fram til privatu miðlavinnuna. Yvirhøvur er tað tó so, men mangir stórir almennir myndugleikar/stovnar als ikki lýsa í føroyskum miðlum, men einans útlendskum miðlum, eitt nú Facebook.

Almennu partafeløgini Føroya Tele og Atlantic Airways taka sín ríkiliga part av lýsingarmarknaðinum. Føroya Tele, sum liggur undir Fíggjarmálaráðnum, er óført at gera appir, so føroyingar fáa góða tænastur. Fíggingin er lýsingarpengar, sum miðlavinnan harvið missir. Almenna flogfelagið, sum eisini er undir Fíggjarmálaráðnum, ger eitt einastandandi blað, Atlantic Review, ið vit, sum flúgva, lesa gleðiliga. Trupuleikin er – aftur her – at blaðið er fult av lýsingum, sum aftur fer við potentiellum inntøkum hjá privatu miðlavinnuni.

Politisku loysnirnar hava sostatt skapt ein miðlabygnað, sum er í tveimum.

Øðrumegin KvF, ið dregur journalistahópin til sín (stórt umhvørvi og góðar lønar- og arbeiðstreytir) og harvið hevur bestu fortreytirnar at gera góðar sendingar, sum so aftur eru besta fortreytin fyri at fáa lýsarar. Umframt lýsingarnar, sum KvF fær (men sum fara í ein filmsgrunn), so draga almennu partafeløgini eisini fittan part til sín av lýsingarpengunum.

Hinumegin er privata miðlavinnan, ið hevur ambitiónir um at gera nógvan og góðan journalistikk. Hann verður gjørdur í fleiri førum. Veruleikin er bara tann, at politiska skipanin hevur kanaliserað dastið av lýsingarinntøkunum til KvF (sum fara í ein filmsgrunn) og onnur, so privata miðlavinnan avmergjað og ikki kappingarfør.

Tað er mark fyri, hvussu nógv fólk kunnu setast í starv og hvørjar lønar- arbeiðstreytir, privata miðlavinnan kann bjóða, og mark fyri, hvussu nógvan og hvussu ambitiøsan journalistikk, starvsfólkini kunnu fremja. Ikki tí viljin ikki er har. Ikki tí at ambitiónirnar ikki eru har. Ikki tí at kvalifikatiónirnar ikki eru har. Men tí fíggjarligu fortreytirnar ikki eru har.

Miðlastuðulin má burtur í verandi líki, tí hann ger størri skaða enn gagn. Miðlastuðulin má í frægasta førið umskipast.

Handilslýsingarnar mugu burtur í Kringvarpinum (ikki-vinnuligar kunngerðir kunnu vera loyvdar).

Almennar fyritøkur, sum t.d Føroya Tele og almenna flogfelagið, mugu halda uppat við at hava lýsingar.

Skal privata miðlavinnan, serliga bløð og loftmiðlar, í heila tikið vera ein partur av føroyska samfelagnum í framtíðini, so skal takast fatt beinanvegin.

At fáa tað broytt er ein politiskur spurningur.

Eg haldi, at her má ruddast upp. Eg kenni bara ein politikara, sum skilir miðlavinnuna og torir at rudda upp,  og tað er Jenis av Rana, sum í dag er mentamálaráðharri. Jenis skal gera skjótt av. Skulu broytingar gerast í lógunum um miðlastuðul og sannlíkt eisini í kringvarpslógini, ja so skal tað gerast til fíggjarlógina, sum skal samtykkjast innan 31.12.2020.

Birgir Waag Høgnesen, Vestmanna 


Lagt út: Birgir Waag Høgnesen
Mest lisið í farnu viku
Havstovan tilmælur at stongja tað mesta
Samband
R7 Portal
Heygsvegur 8
490 Strendur
Starvslýsingar
Myndarøðir
Lesarabrøv
Savnið
Ymiskar sendingar
R7.fo í morgunsending­ini í KVF
Kristiligar Tíðindasendingar
KIRSTIN & ÓLI - ein býarmynd í Havn í 40 ár!
Kristiligar Tíðindasendingar
BRYNLEIF HANSEN, sáli - hevði verið 85 í dag! 
Kristiligar Tíðindasendingar
ELSBA OG WILLIAM GIBSON SLOAN - 140 ár
Kristiligar Tíðindasendingar
TERJI DALSGAARD - tíðinda­maður og roknskapar­maður!
Átrúnaður
Bøn er betri enn yoga, mindfullness og meditatión
Kristiligar Tíðindasendingar
HIN MYRKI 11. SEPTEMBER - hjartanem­andi minningarhald
Kristiligar Tíðindasendingar
JUVÉL II Í DOKK - ein uppshining
Kristiligar Tíðindasendingar
JARÐARFERÐ Í USA - Kristoffur Munro
Kristiligar Tíðindasendingar
NÝGGJ BÓK UM BÍBILSKA KVINNUSÝNIÐ - ein kontroversiel bók  
Kristiligar Tíðindasendingar
OM-AÐALFUNDUR 2021 - tey ónáddu í nærumhvørvi­num!
Kristiligar Tíðindasendingar
LUIS PALAU - jarðarferð
Kristiligar Tíðindasendingar
EVANGELISTU­RIN LUIS PALAU - ein rødd er tagnað
Kristiligar Tíðindasendingar
Holocaust minningarhald í Kelduni - ongantíð aftur!
Kristiligar Tíðindasendingar
Kristiliga Tíðindasendingin við eitt vegamót - R7 sløkkir í morgin, nýggjársaftan 2020
Kristiligar Tíðindasendingar
Kristiliga Tíðindasendingin við Poul Jóhan Djurhuus (102) - 30. des. 2020
Ymiskar sendingar
Úr bandasavni­num: Samrøða við Elin Mortensen 2. partur
Kristiligar Tíðindasendingar
DUPULTFLØGA VIРMIÐNÁTTARSANGBÓLKI­NUM - jólagávan, bert 189 krónur
Ymiskar sendingar
Úr bandasavni­num: Samrøða við Elin Mortensen 1. partur
Ymiskar sendingar
Úr bandasavni­num: Samrøða við Nicolina av Kamarinum
Nýggjastu tíðindi