Seinastu 5-6 árini havi eg brúkt nógva tíð uppá at granska tosk á landgrunninum. Eitt sindur av tíð er eisini brúkt uppá upsa og uppsjóvarfisk.

Eg havi fingið eitt sindur av stuðli frá nógvum ymiskum fyritøkum, sum hava gjørt tað møguligt. Tó er stórsti parturin gjørdur í frítíðini.

Nú eri eg komin so langt, at til ber at skriva vísindaligar greinar. Tað hevur tikið langa tíð, tí at stórur partur av tí, sum vísindin í dag metir rætt, ikki samsvarar við tað sum fiskimenn og veiðuliðið annars síggja. Eg havi tí verið noyddur at leita 400 ár aftur í tíð fyri at finna upplýsingar, soleiðis at til ber, á vísindaligan hátt at seta spurningar til tað sum í dag verður mett rætt. Eg noyðist tí at rokna stóran part av tí vísindaliga tilfari, sum í dag er til, umaftur. Tað ber til, men tað er ikki einfalt og tað tekur tíð. Nógva tíð.

Sjálvandi havi eg lisið sera nógvar vísindaligar frágreiðingar.

Í Føroyum eiga vit sera nógvar upplýsingar og rættuliga vist heimsins bestu hagtøl. Tó áttu vit at kanna nógv fleiri toskamagar og merkt upsa hvørt ár.

Hví skal eg vita betri enn Fiskifrøðin?

Tá eg brúki upplýsingar frá teimum sum fiska at gera hypotesur og data frá fiskifrøðini og aðrastaðni við, fyri at testa hypotesur hjá fiskimonnum, so ber til at staðfesta,at fiskimenn hava rætt.

Biologi verður brúkt til at framleiða data. Stovnsmetingar er bara matematik og ikki biologi. Fiskifrøðingar eru tí ikki betri til stovnsmetingar enn onnur.

Havfrøðin hevur mett skeivt hvør ár seinastu 60 árini.

Formlar sum ICES og Havstovan brúka samsvara ikki við emperi.

 Hvør nytta kann verða í tí gjørt higartil?

Tær útrokningar eg havi gjørt við tølum frá 80-unum vísa, at til ber at gera stovnsmetingar, sum eru rættuliga neyvar. Tað sær út til at til ber at rokna tað mesta rættuliga neyvt.

Tað ber til at siga, við akademiskari vissu, hví stongd økir minka stovnin og ikki økja hann.

Tað ber til við akademiskari vissu at siga, at skeiv vísindalig ráðgeving er orsøkin til støðuna í dag og at rættari ráðgeving hevði økt toskaveiðuna til tað hon einaferð var.

Eftir er at skriva nakrar vísindaligar greinar, soleiðis at vitanin kann gerast vísindalig og brúkast av akademikarum. 

Eivind Jacobsen

Granskari!, hóast summi ikki dáma