Fótbóltur er tann ítróttargrein, ið dregur flestar luttakarar og flestar áskoðarar. Eisini man fótbóltur roynast sum onnur ítrótt, um hon verður íðkað við hógv og ikki i ovurmát, tá slit og skaði á liðir, spengur og vøddar stendst av.

Nú hevur gransking í University of London avdúkað, at fóltóltur kann skaða heilan hjá yrkisleikarum í hesi vinsælu ítróttargrein á sama hátt, sum boksing skaðar høvdið á boksarum, sum frá líður.

Kanningarnar hjá University College umfataðu líkskoðan av fótbóltsleikarum, ið vóru deyðir eftir at hava liðið av barndømi seinastu lívsárini.

Vísindafólkini opnaðu skøltin á teimum deyðu, og heilarnir hjá øllum vístu greið tekin um Altzheimers og um kroniska traumatiska “encephalopathy”, eins og fólk, sum hava fingið varandi heilaskaða av sløgum í høvdið.

Ivaleyst hava hesir fótbóltsleikarar fingið smærri heilaskjálvtar av at skalla harðar bóltar. Teir hava ivaleyst ikki varnast skjálvtan, tá dysturin fór fram, og adrenalin og pínutablettir hava doyvt pínuna av teim hørðu bóltunum.

Sukur og tunglyndi

So til eina aðra kanning, eisini hjá University College London, ið vísir, at sukur ávirkar sinnalagið negativt, so at fólk, ið eta sukur í ovurmát, yvir 67 gr um dagin, fáa tunglyndi 25% oftari enn fólk, ið eta undir 39 gr av sukri dagliga.

Í hesi kanningini tóku 5.000 menn og 2.000 kvinnur lut. Menninir vórðu verri ávirkaðir enn kvinnur av søtmeti í ov stórum mongdum.

Alt bendir á, at longu eftir 5 ár skaðar sukrið sinnalagið so nógv, at tað krevur nógva viljastyrki til at leggja óvanan av. Menn tykjast ikki at eta sukur fyri at fáa ugga fyri okkurt, ið nívir teir.

Men vanin at eta ov nógv sukur skaðar heilan til tunglyndi, og júst tunglyndi drívur hann til at krevja meiri og meiri sukur fyri yvirhøvur at fungera til dagligt.