Eftirkomarar hjá hollendskum jødum, ið vórðu fluttir við hollendskum tokum til eina jødiska savningarlegu, Westerbork, eftir boðum úr Nazitýsklandi, og so flutt haðani til týningarlegur, fáa nú endurgjald frá hollendska statinum.

Týskir hersetingarmyndugleikar rindaðu Nederlandse Spoorwegen um 20 mió kr í nútíðarvirði fyri tænastuna, almenna tokfelagið í Hollandi veitti Týsklandi, tá felagið í 1940 flutti 100.000 jødar íalt til teirra vissa deyða, tí tey vóru jødar.

Sagt á annan hátt: Nederlandse Spoorwegen fekk 200 kr í nútíðarpeningi fyri hvønn av teim 100.000 hollendsku jødunum, NS flutti í deyðan undir krígnum. Hvussu svaraði prísurin á hesum ferðaseðlum til 30 silvurmyntir í dagsvirði?

Hollendska jarnbreytafelagið, NS, hevur biðið um fyrigeving fyri illgerðirnar. Men tað var tann 82 ára gamli hollendski jødin, Salo Muller, ið fekk stjórnina at ganga við til at rinda eftirkomarum hjá teim týndu jødunum endurgjald.

Síðstu ferð, tann tá 5 ára gamli Salo sá móður sína, var ein morgun í 1941, tá hon segði soninum farvæl í barnagarðinum við orðunum: “Vit síggjast í kvøld, og ver ein góður drongur.” Tey sóust ikki aftur, og restina av krígnum livdi lítli Salo í loynd heima hjá góðum vinum.

Salo Muller skrivaði ævisøgu við omanfyri nevndu orðum mammunar sum heiti, og bókin hevur havt so sterkt árin á hollendingar, at stjórnin herfyri samtykti at seta eina nevnd at kanna og áseta hóskandi endurgjald.

Í 2014 gjørdi franska stjórnin av at gjalda eftirkomarum hjá fronskum jødiskum holocaust offrum 350 mió kr. 76.000 franskir jødar lótu lív í nazi-deyðslegum.