HVØR VAR ELINBORG LÜTZEN?
Komandi týsdag, 24. september kl. 16.30 verður fyrsta standmynd av einari kvinnu í Føroyum avdúkað í Klaksvík.
Elinborg Lützen varð fødd í Klaksvík 26. juli 1919 og andaðist 22. november 1995. Hon var fyrsti og leingi einasti grafikarin í Føroyum.
Foreldur hennara vóru Andrias Christian Lützen, keypmaður (1875-1941) og Hanne Joline Niclasen (1884-1957). Systkini vóru níggju í tali, og var Elinborg nummar seks í røðini. Elsta systir hennara, Marianna Matras, gjørdist eisini myndlistakvinna.
Elinborg var 18 ár, tá ið hon flutti til Keypmannahavnar og fór undir útbúgving á ”Tegne- og Kunst-industriskolen for kvinder”. Hesi árini búði hon saman við Sámali Joensen-Mikines, og giftust tey 2. desember 1944, men hjúnalagið endaði í 1952.
Tá ið hon fór til Danmarkar, var ætlanin at hon bert skuldi vera har til 1940, men seinni veraldarbardagi brast á, og tí var ógjørligt hjá føroyingum í Danmark at sleppa heimaftur til Føroyar, ið var hersett av bretum.
Frá 1947 til 1981 búði hon í Klaksvík í húsunum niðanfyri standmyndina, vanliga kallað Faktorshúsini.
Í hesum húsunum er Elinborg barnvaksin, og vórðu tey á hennara døgum eisini kallað Lützenshús. Tá ið hon hevur búð í Klaksvík, hevur hon búð her. Elinborg flutti til Havnar í 1981, har hon doyði barnleys í 1995.
Sum grafikari arbeiddi hon mest við linoleumsskurðum. Eftir at hon hevði vitjað ”Kunsthåndværkerskolen” í Bergen, gjørdist hon eisini kend við sínum bókaprýðismyndum. Í 1978 var hon fyrsta kvinna, ið fekk Løgtingsins árligu heiðursgávu.
Myndevnini, Elinborg arbeiddi mest við, vóru norðurlendsk gudalæra, ævintýr, okkurt úr kvæðunum og tað gátuføra. Í 1980 fekk hon Barnabókaheiðursløn Tórshavnar býráðs.
Bøkur, Elinborg Lützen hevur prýtt:
Barnasangbók. Bókadeild Føroyingafelags, 1943
Der sidder tre møer, danske folkeviser. Frost-Hansen, 1953
Loyndarmálið. Erlings forlag, 1967
Maria Maria Marolla, ein ramsa at ramsa. Estra, 1967
Jonathan Swift: Ferð Gullivers til Pinkulingalands. Hitt føroyska Studentafelagið, 1951 og 1974
Ævintýr bd. 1 – 6. Føroya Lærarafelag 1959-1974
Smásøgur fyri yngri børn. Føroya skúlabókagrunnur, 1964
Marius Johannesen: Eitt sindur um Kalsoynna og nakrar sagnir knýttar at henni. Bókaforlagið Grønalíð, 1976
Francois de Voltaire: Candide ella Besti heimur. Bókagarður, 1977
Jørgen Frantz Jacobsen: Barbara. Den norkse Bokklubben, 1977
Sofía Pedersen: Í skýmingini. Egið forlag, 1948
Í skýmingini - skjaldur og ævintýr. Føroya Lærarafelag, 1988
Twentyfive stories and poems for birthdays. Ibis, 1988
Hans A. Djurhuus: Barnarímur. H. N. Jacobsen Bókahandil, 1964
Hans A. Djurhuus: Føroya Lærarafelag, 1992
Skráin fyri tiltakinum 24. september kl. 16.30
Klaksvíkar Hornorkestur spælir
Brynhild Danielsen avdúkar standmyndina
Klaksvíkar Hornorkestur spælir
Í Spaniastovu
Jógvan Skorheim, borgarstjóri
Signhild V. Johannesen, forkvinna í verkætlanarbólkinum
Marner Mortensen, stjóri í Norðoya Sparikassa
KATA syngur
Karin Kjølbro hugleiðir um Elinborg Lützen
Andras Sólstein, savnsleiðari
Hans Pauli Olsen, myndahøggari
KATA syngur
Nils Ohrt, listfrøðingur
Svanbjørg Manai, leiðari á Frímerkjadeildini
Boðið verður til ábit
Framsýning við verkum eftir Elinborg Lützen hongur uppi í Spaniastovu.
tað skrivar klaksvik.fo
Mest lisið í farnu viku
Havstovan tilmælur at stongja tað mesta
Samband
Heygsvegur 8
490 Strendur