Hvør segði, politikkur skuldi vera lætt lív? Tað hevur mangur sannað, eisini í Spania eftir 4 tjóðartingsval í 4 ár, umframt fólkaatkvøðu í Catalonia.

Fyrst í nov. noyddist spanski javnaðarleiðarin, Pedro Sanchez, at lata sær lynda, at flokkur hansara, PSOE, misti 4 tingmenn til tjóðartingsvalið.

Vinstrasosialistarnir, Podemos, mistu enn fleiri sessir, so nú er tann møgu-liga samgongan niðri á 155 tingsessum íalt av 176 neyðugum til meiriluta.

Teir báðir flokkarnir høvdu roynt at skipa samgongu til fánýtis síðan valið í summar. Teir óttast, at eitt 5. val í Spania í 4 ár hevði givið høgraflokkunum meiriluta, tí spanski veljarin er deyðmóður av búskaparstígi og stjórnarloysi.

Podemos er so hatskur móti fríum marknaðarbúskapi, at sjálvt ikki Javnaðurin troystaði sær í hóslag við hann eftir fleiri mánaða samráðingum. Men hvat ger ein ikki, tá tað ríður um røðina millum freistandi stjórnarvald og andstøðu?

Høgraflokkurin PPP fekk eitt vambarkast, tá hann í 2017 fekk misálit og tapti valið, tí fleiri av floksins tungu dreingjum vórðu dømdir fyri mutur.

PPP klárar ikki nú at skipa samgongustjórn, tí hansara makkari, Ciudadanos misti 47 av sínum 57 tingmonnum til valið nú fyrst í nov, tá ytsti høgraflokkur, Vox, fekk 52 tingmenn (frá ongum) valdar og hóttir nú frá høgru.

Eitt er óttin hjá Javnaðinum at fara í samstarv við Podemos. Verri er tað nýggja tilboðið, Sanchez hevur fingið frá tí vinstrahalla tjóðskaparflokkinum í Katalonia, sum krevur nakrar beiskar treytir uppfyltar afturfyri, t.d. katalanskt sjálvstýri, ið Javnaðarflokkurin hevur blankt víst aftur eisini til hetta valið.

Podemos og katalanski Lýðveldisflokkurin, ERC við 13 tinglimum í Cortez, høvdu ivaleyst trivist væl saman í eini vinstrastjórn og brotið bæði Spania og búskapin sundur. (Baskar høvdu glaðbeintir eisini lagt í vaðið aftaná).

Í oktober dømdi spanski hægstirættur 9 katalanskar loysingarmenn 9-13 ára fongsul fyri uppreistur í stríð við grundlógina. Sjálvt við katalanska ERC-flokkinum megnar vinstravongurin í Spania ikki meiriluta í Cortéz.

Javnaðarflokkurin verður hart revsaður, um hann gevur Catalonia sjálvstýri, sum 90% av katalansku veljarunum ynsktu í fjør, men við bert 43% valluttøku.