Tann 87 ára gamla Ruth Bader Ginsburg, hevur verið ein av vinstrahallu dómarunum í amerikanska Hægstarætti síðan Clinton. RBD doyði í farnu viku.

Sostætt hevur rætturin ikki, sum fyriskrivað í grundlógini, 9 men 8 dómarar. Tað er uppgáva forsetans at innstilla og Senatsins at seta nýggja dómaran.

Trump hevur longu sagt, at hann tilnevnir eina kvinnu, og 2 møguleikar eru. Onnur er 48 ára gamla, kristna Barbara Lagoa, ættað av Cuba, og hin Amy Coney Barrett, katólsk trúgvandi og 52 ár. Báðar eru konservativir favorittar og fakliga væl fyri intellektuelt og praktiskt sum mikið væl royndir dómarar.

Skal tað eydnast at styrkja konservativa partin av Hægstarætti úr verandi 5 upp í 6 konservativ móti bert 3 sosialistiskum dómarum, so ræður um, at Trump tilnevnir sítt dómararevni skjótast, og at 53 republikansku senatorarnir atkvøða minst líka ideologiskt kompakt sum teir 47 demokratisku senatorarnir

Skotbráðið er 40 dagar til valið, tá forsetin og nakrir umboðs- og senatslimir skulu veljast. Missa Reps meirilutan, missa tey sín dómara eftir 3. nov.

Republikanska ketan hevur nøkur veik lið, kvinnurnar Murkowski úr Alaska og Collins úr Maine, og 2 menn, t.m. tann svikaligi og Trump-hatski Mitt Romney.

Falla fleiri enn 3 Rep senatorar frá kvinnuliga dómaraevni Trumps, so sleppa Dems, um teir vinna forseta- og senatsvalið, at velja ein vinstrahallan dómara.

Vanliga døma vesturlendskir dómstólar smbr. galdandi lóg, men amerikanski hægstirættur skal smbr. grundlógini at halda seg til og døma sb. grundlógini. Høgrafólk vilja, at Hægstirættur dømir strangt eftir grundlógini. Men vinstrahall vilja, at Hægstirættur tulkar og broytir grundlógina eftir tíðarrákinum.

Um tað eydnast Trump og Rep senatsmeirilutanum at seta nýggja dómaran, ið heldur fast um grundlógina, fáa tey 6-3 konservativan meiriluta í Hægsta-rætt og harvið konservativa rættartulking av grundlógini eitt heilt ættarlið fram.

Dems fáa niðurbræðing, um forsetin og Senatið fara undir at tilnevna nýggjan íhaldnan dómara, og marxistisku ‘rottweilararnir’ hjá Dem vinstraveinginum gera alt, líkt sum ólíkt fyri at fáa sín vilja, so at setanin av 9. dómaranum verður útsett til eftir forsetavalið. Hóast Trump og senatsmerilutin verða afturvald, so ger berman enn størri ruðuleika, enn um Dems vinna valið.